Libya’yı 42 yıl tek başına yöneten Muammer Kaddafi’nin isyancılar tarafından linç edilerek öldürüldüğü gün “Liyalılar Kaddafi’yi çok arayacak” demiştim. Aradan geçen zaman beni haklı çıkarttı.
Arap Baharı kısa sürüp yerini kışa bırakırken Libyalıların “Kaddafi gibi bir lider” istediği ortaya çıktı.
Bingazi Üniversitesi’nden Fethi el Mecbari’nin Oxford Üniversitesi ile birlikte yaptığı kamuoyu araştırmasında halka “Beş yıl içinde Libyalıların neye ihtiyacı var” diye soruldu. Bu soruya Libyalıların yüzde 25’i “güçlü tek bir lider” şeklinde cevap verdi.
Ortaya çıkan sonuç Libya halkının iddia edildiği gibi “demorkasi” ve “özgürlük”ten ziyade Kaddafi’ninkinden çok da farklı olmayan bir rejimi tercih ettiklerini gözler önüne serdi. Ankete katılanların % 23’ü “teknokratlardan oluşan hükümet” istediğini belirtirken, sadece % 12’si Batı tipi demokrasiyi tercih ettiğini söyledi.
Demorkasi ve özgürlük talepleriyle Muammer Kaddafi’yi devirdiği propaganda edilen Libyalılar, ankette Kaddafi’nin devrilmesinde en fazla Fransa ve Katar’ın rol oynadığını düşündüklerini de belirtti.
Araştırmayı yapan Bingazi Üniversitesi’nden Fethi el Mecbari, hata payı % 2.5 olan çalışmasının İngiltere’deki Oxford Üniversitesi ile ortak yapıldığını vurguladı. Mecbari yoklamanın, “siyasilerin ve eğitimlilerin” değil, Libya halkının “sessiz çoğunluğunun” düşüncesini yansıttığına dikkat çekti.
Oraya konulan bu bilimsel veriler Libya’ya yönelik müdahaleyi meşrulaştırmak için kullanılan “Libya halkının özgürlük ve demokrasi talebi” söyleminin gerçekleri yansıtmadığını da bir kez daha gözler önüne serdi. Kaddafi sonrası dönemde ülkenin yönetimini devralan Ulusal Geçiş Konseyi’nin ülkeye demokrasi ya da özgürlük değil şeriat yönetimi getirmesi de bizleri haklı çıkarttı.
Bugün Libya, birilerinin istediği gibi, güçlü bir liderden yoksun ve fazlasyıyla dış müdahaleye, sömürüye açık bir profil sergiliyor. Arap Baharı’nın en azından şimdilik bu ülkeye refah, özgürlük ve demokrasi getirmediği çok net. Görünen o ki Libya’ya demorkasi ve özgürlük getirme hayalleri başka bir “bahar”a kaldı…
Okan Yüksel
Politik Akademi Genel Koordinatörü, Uluslararası İlişkiler Uzmanı, Gazeteci
Yazarın tüm yazıları için tıklayın. Yazara E-Posta atmak için tıklayın.
