Irak’ta Güney Kuzey Savaşına Doğru

Irak Başbakanı Maliki, ülkede ulusal birliği sağlayabilecek mi?
Önce Kuzey Irak’ta ulusal güvenlik diyor Başbakan ve gerekli adımları atmaya başlıyor. Dicle Ordusu adıyla Kuzey Irak’ta görev yapacak operasyon birlikleri oluşturuyor. Birlikler Kerkük’e yerleşiyor. Kerkük ile Diyala’nın güvenliği artık bu birliklerden soruluyor.

***

Hızlı bir başlangıç… Birliklere yenileri katılıyor, asker sayısı durmadan çoğalıyor ve askeri hareketlilik yoğunlaşıyor.
İyi ama Barzani’nin peşmerge gücüne ne olacak? Bağdat’a göre, ülkede tek bir ordu vardır. O da Irak Ordusu’dur.
Kürtler rahatsız. Kuzey Irak’ta ABD destekli 10 yıllık egemenlik dönemi kapanıyor mu yoksa?

***

Barzani tepkili. Maliki’ye seslenerek askerleri geri çekmesini istiyor. Irak Başbakanı ise Dicle Ordusu’nu güçlendirmeyi sürdürüyor. Bu durumda bir çare olarak Kerkük’teki Kürt partilerini sokağa çıkarıyor Barzani. Gösteriler düzenleniyor, nutuklar atılıyor, bildiriler dağıtılıyor. Ve Bağdat tehdit ediliyor: Ey Nuri el Maliki! Dicle Ordusu’nu dağıtman için sana 7 gün süre veriyoruz. Yoksa başka yollara başvuracağız!

Bugüne kadar sesini çıkarmayan Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin de Kuzey Irak’ta olduğu ve Dicle birlikleri dağıtılmadan Bağdat’a “dönmeyebileceği” bildiriliyor.

***

Bu gelişmelere paralel olarak başka bir şey daha oluyor: Irak’ın Enerjiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Hüseyin Şehristani petrolde Barzani ile işbirliğini sürdürmesi halinde Türkiye’nin yatırımlarına izin verilmeyeceğini açıklıyor:

Neler oluyor? Olan şu: Türkiye, merkezi yönetimi yok sayınca Bağdat öfkeleniyor. Şehristani, Türkiye’den garanti istediklerini belirtiyor. Neyin garantisi? Bölgesel Kürt yönetimi ile bir petrol boru hattı anlaşmasının yapılmayacağının garantisi. Çünkü Batı basınında yazılıp çiziliyor ki, Barzani Kuzey Irak petrolünü Türkiye üzerinden dünyaya ulaştırabilmek için kendine ait bir boru hattı inşa etmek niyetinde.
İngiliz Economist dergisine göre de, “bazı Türk yetkililer, sonunda Kuzey Irak’ta kurulacak bağımsız bir Kürt devleti olasılığını kabul etmiş görünüyor ve bunu Türkiye’ye ticari açıdan bağımlı kılmaya çalışıyor”.

***

Bu arada bir adım daha atıyor Bağdat yönetimi ve TPAO’nun Irak’ın güneyinde petrol arama girişimini engelliyor. TPAO’nun nihai anlaşması imzalanmamış olan proje ortaklığındaki yüzde 30 payını diğer ortak Kuveyt Enerji şirketine veriyor.

Şehristani’nin açıklaması şöyle: “Ortada henüz inşa edilmiş bir boru hattı yok ama Türkiye hükümetinden bunun kesinlikle olmayacağına dair açık bir taahhüt almadığımız takdirde, Türk şirketlerinin Irak’ta daha fazla yatırım yapmasını teşvik etmeyeceğiz.” (BBC)

***

Aynı şekilde Amerikan Exxon Mobil’i de dışlıyor Irak hükümeti ve onun yerine Rus Gazprom Neft ve Lukoil ile temasa geçiyor. Tabii Bağdat sadece Rus şirketleriyle değil Çin’in enerji şirketleriyle de görüşme halinde. Buna karşılık Batılı şirketler de Kuzey Irak’ta toplanıyor. Ancak Kerkük’e ordu yerleştiren Maliki, Barzani’nin kendi başına hareket etmesine izin verecek gibi görünmüyor.

***

Bölgede yerlerinden oynayan taşlarla baş edebilmek normal koşullar altında olanaksız duruma geliyor, giderek. Orada bağımsız devlet, şurada özerk yönetim… Bağdat, “Yeter artık” diyor.

Dicle Ordusu’nun kuruluş anlamı bu… Ulusal birlik ve toprak bütünlüğü korunacak. Başka yolu yok!

Engin Özpınar

Olay Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni

Yazarın tüm yazıları için tıklayın. / Yazara E-Posta atamak için tıklayın.