Bu akla gelmedik bir gelişmeydi, beklenmiyordu. Ne var ki Rusya ile ABD’nin “Esadsız” çözüm planı da olasılıkla Çin için beklenmedik bir gelişme oldu. Oysa Rusya işin başından bu yana Şam’a ve Esad’a angaje olmuş durumdaydı. Demek ki dün dündü, bugün de bugün…
Rusya’nın viraja girmesi Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un son zamanlardaki birbirini tutmayan açıklamalarından anlaşılmıyor değildi. Lavrov sanki sinyal veriyordu. Pekin de sinyali almış ve yorumlamış olmalı ki medyada “Rusya’nın Suriye tutumu gerçekten değişiyor mu?” sorusunu gündeme taşıdı.
Evet, Rusya’nın Suriye konusunda 21 aydır izlediği politika değişiyor muydu? Değişmediğini söyleyenler vardı. Yani Moskova, başlangıçtan beri krizin barışçı yoldan çözülmesi gerektiğini, gerginliğin tırmanmaması için dış müdahaleden kesinlikle kaçınılmasının zorunlu olduğunu düşünüyor ve Esad’ı koruma altında tutuyordu.
Ama öte yandan Sergey Lavrov’un tutarsız sözleri de akılları karıştırıyordu. Örneğin, Lavrov geçen gün Şam yönetiminin dağınık yerlerdeki kimyasal silahları belli birkaç yerde güvenlik altına aldığını bildirdi. Anlaşılıyordu ki, Moskova’nın Esad’ın attığı her adımdan haberi oluyordu.
Ancak bir gün sonra aynı Lavrov yeniden çıkacak ve “Suriye’nin muhaliflere karşı kimyasal silah kullanması siyasi intihar olur” diye uyarıda bulunacaktı. Bir öyle, bir böyle…
Moskova daha önce Putin’in Ankara’da Başbakan Erdoğan’a söylediği “Suriye’deki rejimin avukatı ve destekçisi değiliz” sözleriyle ilk sinyali vermişti ama stratejik bir değişiklik, tüm kuşkulara karşın, beklenmiyordu.
Çin medyası şimdi soruyor: “Rusya Batı’ya direnişini sürdürecek mi?”
Tamam, Moskova’nın Esad’dan vazgeçmeye hazır olduğu yönünde bir kanı oluşmuş durumda. Ancak… Pekin’deki yorumlara göre gelişmeler her ne olursa olsun, Rusya barışçı yoldan vazgeçemez. Ve Rusya Suriye’nin geleceğinin Libya’ya benzememesi için Batı’ya karşı direnişini sürdürür.
Rusya böylece hem Suriye’deki hem de Ortadoğu bölgesindeki stratejik, askeri ve ekonomik çıkarlarını korumanın yanında, siyasi etkisini de sürdürmüş olur.
Anlaşılıyor ki Çin, Rusya’nın direnişten vazgeçebileceğini pek olası görmüyor. Ama bir bildiği var ki kuşkulu soruları da tartışmaya açmaktan geri durmuyor…
