Kuzey İrlanda’da toplanan G8 Zirvesi’nde tartışılan en zorlu sorun “Suriye” oldu.
G8’in 7’si, yani ABD, İngiltere, Fransa, İtalya, Almanya, Kanada ve Japonya, 8’inci ortak Rusya’yı Esad’ın iktidardan uzaklaştırılması konusunda ikna etmek için çok uğraştı.
Batı dünyasının liderleri Obama, Cameron, Hollande, Monti, Merkel, Harper ve Abe, Rus lider Putin’e bastırdılar, sıkıştırdılar ama başarılı olamadılar.
Putin, 7 Batılı liderin yedisine birden direndi ve kazandı; Esad’ı bir kez daha kurtardı; yanı sıra, 2. Cenevre Konferansı çalışmalarını da canlandırdı.
Ve bu arada muhaliflerin silahlandırılmasına karşı Merkel’in desteğini aldı.
*
Merkel dün Berlin’de Başkan Obama ile yaptığı görüşmede Esad’ın iktidardan gitmesi konusunda kendisiyle aynı görüşü paylaştığını belirtirken “Ama muhaliflere silah vermeyiz” dedi.
Almanya Başbakanı, iç savaşın yaşandığı bölgelere ilke olarak silah göndermediklerini, bu nedenle Suriye muhalefetine de silah ihraç etmeyeceklerini bildirdi.
*
İngiltere Başbakanı David Cameron’ın açıkladığı zirve bildirisinde 7 maddelik “Suriye Barış Planı” üzerinde anlaşmaya varıldığı ifade edildi.
Maddelerden birincisi, Suriye’deki insani kriz karşısında alınacak önlemlerin yoğunlaştırılmasını öngörüyordu.
İkinci madde, Suriye’de taraflar arasındaki görüşmelerin bir an önce başlatılmasını ve bu konudaki diplomatik baskının artırılmasını kapsıyordu.
Üçüncü madde 1. Cenevre Konferansı’nda kabul edilen öneriyi destekliyordu: Suriye’de bir geçiş yönetimi kurulmalıydı.
Dördüncü madde, Irak’tan ders alınmasını ve geçiş döneminde devlet kurumlarının normal şekilde çalışmalarının sağlanmasını içeriyordu.
Beşinci maddenin önerisi terörist örgütlere dikkat çekiyordu: Suriye El Kaide ve benzeri örgütlerin faaliyetlerinden korunmalı, bunun için G8 üyeleri işbirliği yapmalıydı.
Altıncı madde, kimyasal silah kullanan tarafların kınanmasına, yedinci maddeyse gelecekteki Suriye yönetimine destek verilmesine yönelikti.
*
Bildiride Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın iktidardan gitmesi ya da görevinde kalması konusuna hiç değinilmemişti.
Tabii Moskova memnundu.
Plan bu kez işe yarayacak mı?
G8 Grubu’nda planın kabul edilmesine karşın Batı kamuoyuna yansıyan yorumlarda endişe egemen: Rusya bundan sonra da Esad rejimine savaş araç ve gereçleri satacak, ABD de Fransa ve İngiltere ile birlikte isyancıları silahlandırmaya devam edecek.
Endişelerde İngiltere Başbakanı Cameron’ın Zirve öncesinde yaptığı açıklamanın payı da olabilir:
“Bence artık Suriye’deki duruma müdahale etmemiz gerekiyor. Şu anda Suriye’deki muhalefet güçlerinin yanında durmaya karar verdik. Avrupa ülkeleri muhalefet güçlerinin yasal olduğunu ve Suriye halkını temsil ettiğini kabul ediyor. Onlarla temasta bulunmaya devam ediyoruz.”
İngiltere ve Fransa, Suriye’deki iç savaşın kendi ulusal çıkarlarını doğrudan ilgilendirdiğini yineleyip duruyorlar.
İyi de “Barış” planlarını niye imzalıyorlar o zaman?
Anlaşılan, Batı’da insanlar kendi hükümetlerinin verdikleri sözlere, attıkları imzalara da güvenemez duruma gelmişler.
